วิถีหมากล้อม

ในการเล่นหมากล้อมแต่ละกระดานนั้น ผู้เล่นได้รับประโยชน์และคุณค่า 3 ประการคือ

1) หลี่ ขงจื้อ เคยกล่าวเป็นปรัญญาไว้ว่า ? คนจะมีหลี่ หรือ มีมารยาทที่ดีนั้น ต้องมีความ
อบอุ่น (warmth) ความเมตตากรุณา (kindness) และความเป็นคนที่รู้จักเอาใจเขามาใส่ใจเรา
(consideration)ยิ่งไปกว่านั้น ต้องรู้จักอ่อนน้อมถ่อมตน ไม่โอ้อวด ?ผู้ที่เล่นหมากล้อมอย่างถูกหลัก
และตามเป้าหมายที่แท้จริงจะทราบว่าในการเล่นแต่ละครั้งไม่มีใครที่จะชนะทุกกระดาน และไม่มีใคร
เก่งเกินใครหรือตรงกับสำนวนที่ว่า ? เหนือฟ้ายังมีฟ้า ? ซึ่งจะทำให้ผู้เล่นเข้าใจและสำนึกถึงความเป็น
? เป็นมนุษย์ที่ดี ? ไม่แก่งแย่งชิงดีกัน

2) จื้อ หมายถึง ความฉลาดปราดเปรื่อง ความรอบรู้ มีไหวพริบและความเป็นอัจฉริยะ
ขงจื้อ กล่าวไว้ว่า ? การมีความรู้ที่แท้จริง คือ การไม่หลงเชื่อ งมงายกับสิ่งต่างๆ อย่างง่ายดายโดยไม่
ใช้วิจารณญาณเสียก่อน ?อาจารย์หมากล้อมมืออาชีพวัย 70 ปีเคยให้คำนิยามของ ?จื้อ? ในแง่ของ
หมากล้อมไว้ว่า ? การเล่นหมากล้อมเป็นการฝึกฝนให้มีการพัฒนาทางจิตใจที่สูงขึ้น เวลาที่ผู้เล่นพินิจ
พิเคราะห์ความเคลื่อนไหวของหมากล้อมแต่ละเม็ดบนกระดานนั้น เปรียบเสมือนเป็นการแสดงออกถึง
ความอ่อนน้อมถ่อมตน มองเทคนิคและกลยุทธ์ของผู้เล่นอย่างลึกซึ้งและพยายามทำความเข้าใจ โดย
ส่วนมากเรามักจะไม่ยอมรับและชื่มชมในความสามารถของผู้เล่น แต่หมากล้อมสอยให้เรายอมรับ ผล
ที่จะตามมาก็คือ ?ปัญญา? ที่ได้เพิ่มพูนขึ้นจากการเรียนรู้กลยุทธ์ของผู้เล่นนั่นเอง?

3) เหยิน ตามหลักภาษาศาสตร์ จะแปลได้ 2 ความหมายคือ ?ตัวคน?และอีกความหมายคือ
?สอง? ซึ่ง ถ้ารวมกันแล้วจะแปลได้ความหมายว่า คนแต่ละคนจะต้องมีความสัมพันธ์กับผู้อื่นในด้าน
ศีลธรรม ความหมายของ ?เหยิน? ในแง่ของหมากล้อม คือ ผู้เล่นจะต้องไม่หวังที่จะเอาชนะแต่อย่าง
เดียว แต่ต้องมีความสัมพันธ์ที่ดีกับคู่เล่น เพราะเราสามารถเรียนรู้เทคนิคและกลยุทธ์จากคู่เล่นได้ ใน
ขณะเดียวกันคู่เล่นก็สามารถเรียนรู้จากเราได้เช่นกัน

ปราชญ์เมธี ?เม้งจื้อ? ได้กล่าวไว้ว่า

? ความรู้สึกอ่อนน้อมถ่อมตนเป็นหลักของ หลี่
ความรู้สึกผิดชอบชั่วดีเป็นหลักของจื้อ
ความรู้สึกเห็นใจผู้อื่นเป็นหลักของเหยิน ?

คุณค่าเหล่านี้ ?หมากล้อม? ได้สอนผู้เล่นแล้วอย่างไม่รู้ตัว

ขอขอบคุณข้อมูลจาก
ที่มา : หนังสือ ออล แม็กกาซีน
ฉบับที่ 9 / มกราคม 2550